Prawdziwe czarodziejskie eliksiry natury, najbardziej aromatyczne kwiaty są nie tylko doskonałym uzupełnieniem ogrodu, ale także służą jako inspiracja dla mistrzów tworzenia zapachów. Nie zawsze największe i najbardziej okazałe rośliny są tymi, które emitują najbardziej fascynujący aromat. Ciekawym pytaniem jest, które z tych wyjątkowo pachnących gatunków można z powodzeniem uprawiać w polskich ogrodach?
Na początek warto zaznajomić się z przyczyną aromatu kwiatów. Przyczyna ta ma swoje korzenie w procesie ewolucji i nie ma bezpośredniego związku z naszym uczuciem radości, jakie daje nam otoczenie pięknych, pachnących kwiatów. Chodzi tutaj o przyciąganie owadów, które dzięki swojemu wyrafinowanemu zmysłowi węchu odgrywają kluczową rolę w procesie zapylania większości gatunków roślin na Ziemi. Źródłem tych hipnotyzujących aromatów są olejki eteryczne, produkowane przez płatki kwiatów – różne gatunki kwiatów mogą produkować od kilku do nawet ponad stu rodzajów tych olejków. Pod wpływem światła słonecznego te olejki parują, zamieniając się w organiczne związki lotne – i właśnie ten proces nazywamy zapachem kwiatów.
Gardenia jaśminowata (Gardenia jasminoides) jest często uznawana za jedną z najpiękniej pachnących roślin na świecie. Jest to wiecznie zielony krzew z rodziny marzanowatych, który produkuje duże białe kwiaty o średnicy 6-10 cm. Emitują one intensywną, słodką woń, która rozchodzi się w powietrzu głównie po zmroku, przyciągając zapylające ten gatunek ćmy. Aromat gardenii charakteryzuje się kremowym, bogatym profilem zapachowym z delikatnymi nutami cytrusów oraz subtelnymi niuansami zieleni. W Chinach płatki gardenii są używane do aromatyzowania herbaty.
Róża, prawdopodobnie najbardziej ukochany kwiat na świecie, również należy do grupy najbardziej aromatycznych roślin. Najczęściej spotkanymi gatunkami są róża chińska (Rosa chinesis) i jej hybrydy, z których istnieje już ponad tysiąc. Jednak za najbardziej pachnące uważane są tzw. róże historyczne, wyhodowane jeszcze w XVIII i XIX wieku, a także róże angielskie, które są hybrydami tych pierwszych. Ich zapach jest tradycyjny, ciepły i umiarkowanie słodki.
Jaśmin lekarski (Jasminum officinale), znany również jako jaśmin właściwy, to kolejna roślina o wyjątkowo pięknym zapachu. Ten gatunek może przyjmować formę pnączy lub krzewu, który wiosną pokrywa się małymi białymi kwiatami o bardzo słodkim, nieco waniliowym aromacie. Zapach ten jest najintensywniejszy o zmierzchu, dlatego kwiaty na potrzeby przemysłu perfumeryjnego oraz aromaterapii są zawsze zbierane nocą.
Groszek pachnący (Lathyrus odoratus) to jednoroczne pnącze, które produkuje jedne z najbardziej aromatycznych kwiatów ogrodowych. Na pędach nie przekraczających 2 metrów długości rozwijają się kwiaty o różnych barwach: białe, różowe, żółte, pomarańczowe a nawet niebieskie. Choć jako ozdoba jest raczej subtelny i rustykalny, zachwyca swym wyjątkowo intensywnym i słodkim, miodowo-piżmowym aromatem z wyraźną nutą świeżości.