Pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży przeprowadza się badanie znane jako USG połówkowe. Jest to kluczowy moment w okresie ciąży, który jest idealny do dokładnej oceny anatomicznej struktury płodu. Badanie pozwala na identyfikację wszelkich wad genetycznych oraz ocenę dojrzałości łożyska. To ważne, aby wiedzieć, które elementy anatomiczne są analizowane podczas tego badania, jak należy się do niego przygotować i czy jest całkowicie bezpieczne dla dziecka.
Badanie ultrasonograficzne korzysta z fal dźwiękowych o bardzo wysokiej częstotliwości, które są niewidoczne dla ludzkiego ucha. Te fale są emitowane przez głowicę urządzenia, odbijają się od tkanek badanych i są następnie przetwarzane w obraz, który można zobaczyć na ekranie urządzenia.
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego mówią, że kobieta w ciąży powinna mieć wykonane co najmniej trzy badania USG: między 11. a 14. tygodniem, między 18. a 22. tygodniem i między 28. a 32. tygodniem ciąży. Drugie z tych badań jest najbardziej przydatne do wykrywania wad rozwojowych płodu, a ze względu na fakt, że odbywa się mniej więcej w połowie ciąży, nazywane jest USG połówkowym.
Podczas USG połówkowego przyszli rodzice mogą dowiedzieć się o płci swojego dziecka. Jest to jednak jedynie dodatkowa informacja, podstawowym celem badania jest natomiast umożliwienie dokładnej oceny anatomii płodu i identyfikacji ewentualnych nieprawidłowości rozwojowych. Specjalista skupia się przede wszystkim na ocenie takich elementów jak czaszka, mózg, serce, klatka piersiowa, twarz, szyja, kręgosłup, jamy brzusznej i kończyny.
USG połówkowe jest niezwykle przydatne w diagnozowaniu wad serca, które stanowią największą grupę wad wrodzonych u noworodków. Dzięki temu badaniu można wykryć aż 90% tego typu wad, co pozwala na podjęcie niezbędnych działań medycznych zarówno tuż po narodzinach dziecka, jak i jeszcze podczas ciąży.
W czasie USG połówkowego dokonuje się również oceny łożyska i sznura pępowinowego. Pozwala to na identyfikację łożyska przodującego, które częściowo lub całkowicie zasłania ujście do szyjki macicy. Rozpoznanie tego stanu dostarcza informacji o możliwych przyczynach krwawienia u ciężarnej i wpływa na decyzję o sposobie porodu – w takim przypadku konieczne jest przeprowadzenie cesarskiego cięcia.
Podczas badania USG połówkowego można również ocenić ilość płynu owodniowego za pomocą indeksu AFI. Wartości AFI poniżej 5-6 cm wskazują na małowodzie, natomiast wartości powyżej 20-24 cm na nadmiar płynu owodniowego.
Badanie USG połówkowe umożliwia wykrycie wielu różnych wad wrodzonych u dziecka. To właśnie dzięki temu badaniu możliwe jest zdiagnozowanie takich wad jak przepukliny rdzeniowe i mózgowe, wodogłowie, holoprosencephalia, zespół Dandy’ego-Walkera, zwyrodnienie gruczołowo-torbielowate płuc, przepuklina przeponowa, przepuklina pępowinowa, wytrzewienie, atrezja dwunastnicy oraz zwężenie jelita.
Ważne jest wykonanie USG połówkowego między 18. a 22. tygodniem ciąży, ponieważ to jest moment, w którym najlepiej widoczne są poszczególne części ciała płodu. Badania naukowe potwierdzają, że wykonanie badania po zakończeniu 18. tygodnia ciąży pozwala na wykrycie znacznie większej liczby anomalii.
W wielu prywatnych gabinetach ginekologicznych oferuje się przyszłym rodzicom USG połówkowe 3D, które dostarcza obraz w przestrzeni trójwymiarowej. To badanie ma duże znaczenie diagnostyczne, ponieważ umożliwia uzyskanie nowych płaszczyzn badawczych i łatwiejsze wykrywanie wad anatomicznych płodu.
Wiele osób zastanawia się nad bezpieczeństwem USG dla płodu. Chociaż nie można zapewnić 100% pewności, to jednak badania USG są stosowane od prawie 80 lat, a do tej pory nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) również informuje o braku dowodów na negatywny wpływ badania USG na zdrowie matki lub dziecka.