Sklepowe regały uginają się pod ciężarem różnorodnych środków chemicznych służących do utrzymania czystości. Ich zakup i używanie, choć wygodne, niestety nie jest bez wpływu na stan naszego środowiska naturalnego czy domowego budżetu. Tymczasem istnieją alternatywne, naturalne sposoby na usuwanie plam, które są skuteczne, tanie i bezpieczne dla otoczenia. Spróbujmy przyjrzeć się temu, jak w sposób przyjazny dla środowiska możemy radzić sobie z uporczywymi zabrudzeniami.
Odplamiacze, wybielacze i proszki do prania to część standardowego wyposażenia każdego gospodarstwa domowego. Niestety, mimo ich wygody użytkowania, nie są one bez ryzyka dla zdrowia i środowiska. Od przypadków związanych z przypadkowym spożywaniem przez dzieci po dodatkowy ciężar plastikowych opakowań oraz ryzyko zanieczyszczenia wód i gleb – chemia domowa ma swoją mroczną stronę. Chociaż trudno jest całkowicie z niej zrezygnować, na pewno można ograniczyć jej eksploatację.
Choć chemia kojarzy nam się zazwyczaj z negatywnym wpływem, tak naprawdę wszystko dookoła nas jest rządzone przez prawa chemiczne. Usuwanie plam polega na oddziaływaniu jednej substancji na inną w celu jej neutralizacji. Obydwie substancje mogą pochodzić z naturalnych źródeł! Oleje, kwasy, zasady i enzymy występują w tkankach roślinnych i minerałach, a ich działanie może być równie skuteczne jak syntetycznych związków. Ważne jednak, aby wiedzieć, który środek będzie skuteczny w walce z daną plamą.
W odróżnieniu od syntetycznych odplamiaczy, domowe metody są zwykle nieszkodliwe dla zdrowia – nie podrażniają skóry i oczu, nie powodują alergii. Nie wymagają również wysokich temperatur prania, dzięki czemu są bezpieczne dla tkanin.
Jeśli miałbym wybrać jeden uniwersalny naturalny odplamiacz, byłby nim destylowany biały ocet 10%. To produkt, który jest niezastąpiony w każdej kuchni, jest niedrogi i zawsze pod ręką. Jako bardzo silny kwas, ocet dodaje ładunek elektryczny do cząsteczek plamy, umożliwiając „wyciągnięcie” ich z tkaniny przez dwubiegunowe cząsteczki wody. Pokonuje większość zabrudzeń, w tym plamy po kawie i herbacie, ale także pleśń i osady mineralne.
Jak go używać? Wystarczy namoczyć plamowane części tkaniny w occie na trzy minuty, a następnie włożyć do pralki i wyprać jak zwykle. Tą metodą można również usunąć plamy potu pod pachami oraz wszelkie nieprzyjemne zapachy utrzymujące się w tkaninach.
Do naturalnych, ekologicznych substancji odplamiających należy również boraks, czyli tetraboran sodu. Z perspektywy chemicznej jest to sól kwasu borowego pozyskiwana jako minerał ze skał osadowych w ciepłym klimacie. Szeroko stosowany w ceramice czy kosmetyce, stanowi również doskonały środek czyszczący. Podobnie jak ocet, jest tani i łatwo dostępny.
Boraks najczęściej używany jest do wybielania tkanin, zarówno tych poplamionych, jak i pożółkłych czy poszarzałych. Najlepiej działa, jeśli odzież lub pościel namoczymy w 5 litrach gorącej wody z dodatkiem 1 łyżki boraksu, a potem wypierzemy w pralce. Można go również dodawać wraz z proszkiem do prania.